کبد در سمت راست بالای شکم قرار دارد، یکی از بزرگترین اندام‌های داخلی بدن انسان است. وظایف اصلی کبد حذف سموم است. خون خارج شده از دستگاه گوارش قبل از سفر به هر جای دیگر بدن از طریق کبد، فیلتر می‌شود. این عضو حیاتی به دلیل حساسیت بافت و اهمیت آن در بدن، نقش مهمی در سلامت فرد ایفا می‌کند. بیماری کبد چرب یک بیماری شایع است که به دلیل ذخیره چربی اضافی در کبد ایجاد می‌شود.

اکثر افراد مبتلا هیچ علامتی ندارند و مشکل جدی برای آنها ایجاد نمی‌شود. اما در برخی موارد کبد چرب منجر به آسیب کبدی می‌شود. خبر خوب این است که شما اغلب می‌توانید با تغییر شیوه زندگی از کبد چرب پیشگیری کرده یا حتی آن را درمان کنید.

بیماری کبد چرب چیست؟

کبد شما دومین عضو بزرگ بدن شماست. صفرا تولید می‌کند که به هضم غذا کمک می‌کند، پروتئین برای بدن می‌سازد، آهن را ذخیره می‌کند. مواد مغذی را به انرژی تبدیل می‌کند. موادی تولید می‌کند که به لخته شدن خون شما کمک می‌کند. با ایجاد فاکتورهای ایمنی و حذف باکتری‌ها و سموم (موادی که می‌توانند به بدن شما آسیب برسانند) به بدن برای مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کند. این عضو حیاتی نقش مهمی در سلامتی بدن ایفا می‌کند. یک کبد سالم حاوی مقدار کمی چربی است. زمانی که چربی به 5 تا 10 درصد وزن کبد شما برسد مشکل ساز می‌شود.

کبد چرب به این معنی است که شما چربی اضافی در کبد خود دارید. نوشیدن الکل احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. با گذشت زمان، الکل بیش از حد منجر به تجمع چربی در داخل سلول‌های کبد شما می‌شود. این کار کبد شما را چرب تر می‌کند. اما حتی اگر الکل زیاد مصرف نکنید، ممکن است به بیماری کبد چرب مبتلا شوید. تقریبا از هر چهار نفر یک نفر را در سراسر کشور تحت تاثیر قرار می‌دهد و در بین جمعیت جهان، این بیماری رو به افزایش است.

مشخص نیست که چگونه کبد چرب می‌شود. چربی ممکن است از قسمت‌های دیگر بدن شما بیاید یا کبد شما ممکن است مقدار بیشتری چربی را از روده شما جذب کند. توضیح احتمالی دیگر این است که کبد توانایی خود را برای تبدیل چربی به شکلی از بین می‌برد که می‌تواند حذف شود.

بیشتر بخوانید. عرق کاسنی دوستدار کبد شما

دو شکل اصلی بیماری:

بیماری کبد چرب

بیماری کبدی الکلی (ALD)

کبد چرب الکلی در اثر نوشیدن زیاد الکل ایجاد می شود. (مصرف متوسط ​​به عنوان یک نوشیدنی در روز برای زنان و حداکثر دو نوشیدنی در روز برای مردان تعریف می‌شود.) حدود 5٪ از مردم در ایالات متحده به این شکل از بیماری کبد مبتلا هستند.

بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) در افرادی که زیاد الکل مصرف نمی‌کنند رخ می‌دهد. این بیماری از هر سه بزرگسال یک نفر و از هر 10 کودک یک کودک در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. محققان علت دقیق کبد چرب غیر الکلی را پیدا نکرده اند اما عوامل متعددی مانند چاقی و دیابت می‌توانند خطر ابتلا به این نوع کبد چرب را افزایش دهند.

دو نوع مختلف از بیماری کبد چرب غیر الکلی وجود دارد:

کبد چرب ساده: این بدان معناست که شما در کبد خود چربی دارید، اما ممکن است هیچ التهابی در کبد یا آسیب به سلول‌های کبدی نداشته باشید. معمولا این مشکل بدتر نمی‌شود یا مشکلی در کبد شما ایجاد نمی‌کند. اکثر افراد مبتلا به NAFLD کبد چرب ساده دارند.

استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH): این بیماری بسیار جدی تر از یک کبد چرب ساده است. NASH به این معنی است که شما در کبد خود التهاب دارید. التهاب و آسیب سلول‌های کبدی که با NASH اتفاق می‌افتد باعث مشکلات جدی مانند فیبروز و سیروز که از انواع زخم‌های کبدی هستند و باعث سرطان کبد می‌شود. حدود 20 درصد از افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی، از نوع NASH هستند.

علائم

افراد مبتلا به بیماری کبد چرب اغلب هیچ علامتی ندارند تا زمانی که بیماری به سیروز کبدی پیشرفت کند. اغلب افراد مبتلا به این بیماری یکی از علائم زیر را دارند:

درد شکم یا احساس پری در سمت راست بالای شکم (شکم).

حالت تهوع، از دست دادن اشتها یا کاهش وزن.

پوست مایل به زرد و سفیدی چشم (یرقان).

ورم شکم و پاها (ادم).

خستگی شدید یا آشفتگی ذهنی.

ضعف.

چه کسانی بیشتر مبتلا می‌شوند؟

برخی افراد بدون داشتن هیچ گونه بیماری قبلی به بیماری کبد چرب مبتلا می‌شوند. اما این عوامل خطر احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهند:

چاق بودن یا اضافه وزن (چاقی با سطح بالای چربی شکم)

ابتلا به دیابت نوع 2 یا مقاومت به انسولین.

زنان یائسه

فشار خون بالا و کلسترول بالا

داشتن سندرم متابولیک (مقاومت به انسولین، فشار خون بالا، کلسترول بالا و سطح تری گلیسیرید بالا).

مصرف برخی داروهای تجویزی، مانند آمیودارون، دیلتیازم، تاموکسیفن یا استروئیدها.

چرا کبد چرب مضر است؟

در بیشتر موارد، بیماری کبد چرب هیچ مشکل جدی ایجاد نمی‌کند یا مانع از عملکرد طبیعی کبد شما نمی‌شود. اما برای 7 تا 30 درصد افراد مبتلا به این بیماری، بیماری کبد چرب با گذشت زمان بدتر می‌شود. در سه مرحله پیشرفت می‌کند:

کبد ملتهب (متورم) می‌شود که به بافت آن آسیب می‌رساند. این مرحله استئاتوهپاتیت نامیده می‌شود.

بافت اسکار در جایی تشکیل می‌شود که کبد آسیب دیده است. این فرآیند فیبروز نامیده می‌شود.

بافت اسکار گسترده جایگزین بافت سالم می‌شود. در این مرحله فرد دچار سیروز کبدی می‌شود.

تشخیص کبد چرب

از آنجایی که بیماری کبد چرب اغلب علائمی ندارد، پزشک شما ممکن است اولین کسی باشد که آن را تشخیص می‌دهد. سطح بالاتر آنزیم‌های کبدی (آنزیم‌های کبدی مانند آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)) که در آزمایش خون مشخص می‌شوند. افزایش آنزیم‌های کبدی نشانه آسیب کبد شماست. پزشک شما ممکن است از روش‌های مختلفی برای تشخیص ابتلا به بیماری کبد چرب استفاده کند. برخی از مواردی که پزشک ممکن است برای تشخیص بیماری کبد چرب استفاده کند عبارتند از:

سونوگرافی یا توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)

تست‌های تصویربرداری ممکن است یک سونوگرافی، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد. این آزمایش‌ها می‌توانند به نشان دادن وجود چربی در کبد کمک کنند. اما آنها نمی‌توانند تشخیص دهند که کبد چرب ساده دارید یا NASH.

عوارض

عارضه اصلی همه این شرایط سیروز یا زخم کبد شما است. همانطور که کبد شما تلاش می‌کند تا التهاب ناشی از این شرایط را متوقف کند، مناطقی از کبد زخم می‌شود. همانطور که التهاب گسترش می یابد، زخم ها نیز گسترش می یابند و در نهایت، کبد نمی‌تواند کار خود را انجام دهد که می‌تواند منجر به:

تجمع مایع در شکم

وریدهای متورم در مری که ترکیده و خونریزی می‌کنند.

گیجی و خواب آلودگی

سرطان کبد

نارسایی کبد شود.

درمان

هیچ دارویی برای NAFLD تایید نشده است. معمولا اولین خط درمان کاهش وزن است. این روش به کاهش چربی، التهاب و جای زخم در کبد شما کمک می‌کند. کاهش 3 تا 5 درصد از وزن بدن می‌تواند چربی کبد شما را کاهش دهد. اگر چاقی بیش از حد دارید، ممکن است پزشکان جراحی کاهش وزن را برای شما توصیه کنند.

بیشتر بخوانید. روش‌های خانگی شگفت انگیز برای کاهش وزن

باید نوشیدنی‌های الکلی را ترک کنید. این کار تنها راهی است که می‌توانید از بدتر شدن بیماری کبدی جلوگیری کنید.

اگر عوارض ناشی از NASH مانند سیروز یا نارسایی کبدی دارید، ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشید. به طور کلی، افراد مبتلا به NASH که پیوند کبد دریافت می‌کنند بسیار خوب عمل می‌کنند.

با جگرت مهربان باش!

کارهایی را انجام ندهید که کار را سخت تر کند. نوشیدنی‌های الکلی را کنار بگذارید. داروها را فقط طبق دستور مصرف کنید. قبل از امتحان هر گونه داروهای گیاهی با پزشک خود مشورت کنید. فقط به این دلیل که یک محصول طبیعی است، به این معنی نیست که بی خطر است.

کلسترول خود را پایین بیاورید یک رژیم غذایی گیاهی سالم داشته باشید، ورزش کنید و داروهای خود را مصرف کنید. این کار باعث می‌شود سطح کلسترول و تری گلیسیرید شما کاهش یابد.

 بیشتر بخوانید. کلسترول خون و 12 ماده غذایی تاثیرگذار بر آن

دیابت خود را مدیریت کنید. قند خون خود را چک کنید و طبق تجویز پزشک از داروها استفاده کنید.

غذای سالم بخورید.

یک رژیم غذایی گیاهی با مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم انتخاب کنید. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که رژیم غذایی مدیترانه ای ممکن است باعث کاهش چربی در کبد شود. این برنامه غذایی بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، آجیل، جایگزینی کره با روغن زیتون یا کانولا، محدود کردن گوشت قرمز و خوردن بیشتر ماهی و مرغ بدون چربی تاکید دارند.

بیشتر بخوانید. خوراکی‌های مفید برای کبد چرب

برخی از مطالعات نشان دادند که بیماران مبتلا به NAFLD که قهوه می‌نوشیدند (حدود دو فنجان در روز)، خطر ابتلا به فیبروز کاهش می‌یابد. با این حال، مضرات مصرف منظم کافئین را در نظر بگیرید.

اگرچه ایجاد این تغییرات در سبک زندگی و کاهش وزن ممکن است دشوار باشد، اما اگر کبد چرب دارید، سعی کنید تغییرات اساسی در سبک زندگی خود داشته باشید. بنابراین تمام تلاش خود را بکار ببرید! و به یاد داشته باشید، بزرگترین خطر برای افراد مبتلا به کبد چرب، بیماری قلبی عروقی است. برخی از این تغییرات سبک زندگی نه تنها می‌تواند کبد چرب شما را بهبود بخشد یا از بین ببرد، بلکه به سلامت قلب شما نیز کمک می‌کند.